Chơi là cách bé học về chính bản thân mình và về thế giới xung quanh. Đó là cách học di chuyển và những gì mà bé có thể làm bằng cơ thể của mình. Bé học tập qua thế giới màu sắc, những con số và tên của các đồ vật. Nhiều kỹ năng học đường được bé học thông qua việc chơi.
Quy trình chơi của bé là gì?
Đầu tiên, bé nhìn và lắng nghe. Lúc này những vật thể di động có màu sáng treo ngang qua giường cũi cũng tốt. Con của bạn thường chú ý nhiều đến âm thanh và sau đó sẽ quay đầu lại để tìm nơi phát ra âm thanh đó.
Vài tháng sau, bé trở nên hiếu động hơn và bắt đầu lật từ sấp sang ngửa. Khoảng 4 tháng tuổi, những ngón tay của bé đã có thể nắm quanh đồ vật – lúc này bé có khả năng cầm đồ chơi. 
Con của bạn sẽ học ngồi được một mình mà không cần ai đỡ khi những kỹ năng vận động đã phát triển hơn. Đến 6 hoặc 7 tháng tuổi, bé không cần dùng tay để chống đỡ và có thể với tới hoặc cầm đồ vật dễ dàng hơn. Khi kiểm soát được những cơ nhỏ của bàn tay và cánh tay, bé sẽ bắt đầu cầm và khám phá đồ vật, xoay và chọc vào chúng. Khi sự kiểm soát vận động tinh tế gia tăng ở bàn tay và những ngón tay, bé mới tập đi và thích tháo tung đồ vật ra hoặc cố bỏ chúng vào hộp.
Trẻ 1 tuổi sẽ hiếu động hơn. Con của bạn gượng đứng lên, đi quanh những vật dụng trong nhà và cuối cùng bước đi với sự giúp đỡ của bạn. Bé sẽ độc lập hơn khi sự kiểm soát của các cơ lớn – những kỹ năng vận động thô sơ – tiếp tục phát triển.
Trẻ 2 tuổi thích ăn và mặc quần áo một mình. Sự phối hợp vận động tinh tế được cải thiện. Bé thích đậy và mở nắp vung, vẽ nguệch ngoạc bằng bút chì, ráp trò chơi xếp hình đơn giản và xếp những khối vuông lại với nhau. Khi phối hợp vận động thô sơ được cải thiện, bé sẵn sàng thử làm những hoạt động mới như bước đi và trượt.
Trẻ 2 tuổi rưỡi đến 3 tuổi có thể làm một hoạt động lâu hơn. Bé nhận định màu sắc chính xác hơn, sử dụng khối vuông để ghép nhà và chơi những đồ chơi ghép hình khác thành thạo hơn. Lúc này, bé có thể tự làm vệ sinh cá nhân. Bé dần dần biết tự chăm sóc bản thân một cách độc lập.
Trẻ 3 tuổi thích chơi những dụng cụ trên sân và những loại hoạt động ngoài trời. Trò chơi của bé dần dần có nhiều trí tưởng tượng hơn – búp bê có thể đi dự tiệc ngoại trời và xe trẻ con cũ trở thành xe cứu hỏa. Những hình vẽ của bé bắt đầu miêu tả những đồ vật và dễ nhận ra hơn.
Dần dần, bé thích đọc sách hơn. Bé sẽ thích đọc về những hoạt động hàng ngày hoặc về giao thông, động vật và các chữ cái. Bé ở lứa tuổi này cũng thích nghe nhạc và nhảy múa theo tiếng nhạc.
Cha mẹ có thể làm gì để khích lệ con chơi?
Có nhiều cách để bạn khích lệ con của bạn lắng nghe và quan sát một cách cẩn thận. Phủ đèn pin bằng mảnh giấy mỏng có màu sắc khác nhau và đưa nó từ bên này sang bên kia hoặc từ trên xuống dưới. Con của bạn có thể tập trung vào đèn và quan sát khi nó di chuyển. Đặt những đồ chơi phát ra tiếng động (chẳng hạn chuông gió hoặc trái banh có một chuông ở bên trong) vào trong giường cũi, hoặc treo ở trên. Cũng có thể mở những bài hát quen thuộc bên cạnh giường cũi để bé nghe.
Khích lệ những cử động sớm bằng cách đặt bé trên một mền bông trải trên sàn nhà. Nâng một góc mền lên một cách cẩn thận và chậm rãi để bé lật từ sấp sang ngửa được dễ dàng hơn. Để khích lệ bé cầm nắm, đưa cho bé những đồ chơi dễ cầm. Bạn hãy chắc chắn rằng những đồ chơi này an toàn khi bé cho vào miệng, không có những bộ phận nhỏ có thể tách rời ra hoặc có thể bị vỡ. 
Bé không thể tự ngồi được nên vẫn cần bạn trợ giúp – đỡ bé trong tư thế ngồi trên một góc của ghế bành hoặc ở góc phòng. Việc này giúp cho bé rảnh tay để chơi. Bạn có thể dùng một ghế thấp hoặc hộp gỗ để làm bàn.
Đưa cho con của bạn những đồ vật trong nhà để làm công cụ học tập. Trẻ 1 đến 2 tuổi thích dùng chén, xoong và hộp để đổ ra, bỏ vào và xếp thành chồng. Những tách đo lường giúp bé hiểu được các đồ vật khớp với nhau như thế nào và có khái niệm ban đầu về kích thước.
Để cho trẻ 2 đến 3 tuổi giúp bạn so màu vớ hoặc quần áo khi bé xếp quần áo – việc này giúp bé tập so màu và đếm những đồ vật hàng ngày. Lúc này những trò chơi tưởng tượng (chẳng hạn bé mặc quần áo và giày cũ của cha mẹ) cũng làm bé cảm thấy rất vui.
Sách và tạp chí thường được trẻ từ 1 đến 3 tuổi dùng. Bạn phải cho bé sử dụng nhiều loại đồ chơi, đồ vật và không gian để chơi. Con của bạn cũng sẽ chơi những trò chơi do bạn mang đến hoặc sáng tạo ra.
Tóm lại, chơi là một sinh hoạt rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ , đặc biệt trong 3 năm đầu đời. Cha mẹ giữ vai trò quan trọng trong việc cùng chơi với trẻ để cải thiện mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, nhờ đó trẻ học kỹ năng sống và kỹ năng học đường cần thiết cho sự lớn lên của trẻ sau này.
Theo:
BS Phạm Ngọc Thanh, Nhidong
0 nhận xét