Viêm gan B là dạng bệnh viêm gan do virus viêm gan siêu vi B gây ra, truyền nhiễm theo đường máu và sinh dục. Trong các loại viêm gan do virus thì viêm gan B là nguy hiểm nhất. Trẻ em và người lớn đều có thể bị nhiễm virus viêm gan B, đặc biệt trẻ sơ sinh khi bị nhiễm thì hậu quả rất xấu có thể xảy ra.
Nguyên nhân
Virus viêm gan B lây cho trẻ qua đường máu như từ mẹ sang con, truyền máu có nhiễm bệnh, dùng chung bơm kim tiêm…
Ở trẻ em, sự lây truyền virút viêm gan B từ mẹ sang cho con trong thời kỳ mang thai là rất nguy hiểm. Mức độ nguy hiểm khác nhau tùy theo từng thời gian mang thai của người mẹ. Nếu người mẹ bị bệnh viêm gan B ở thời kỳ đầu của thai kỳ (3 tháng đầu) thì có tỷ lệ mẹ truyền mầm bệnh cho con khoảng 1% và vào 3 tháng giữa của thai kỳ lên tới 10%, đặc biệt nếu vào giai đoạn 3 tháng cuối từ 60 - 70%.
Mức độ nghiêm trọng
Trẻ sơ sinh bị nhiễm virút viêm gan B bởi sự lây truyền từ người mẹ là một vấn đề nan giải trong công tác chữa bệnh.
Viêm gan B cấp có thể gây các biến chứng như suy gan nặng, xơ gan gây xuất huyết não, xuất huyết ngoài da, chảy máu cam…, có thể dẫn đến ung thư gan, tử vong.
Người ta cũng thấy rằng có tới 50% số trẻ sơ sinh bị viêm gan B từ người mẹ có thể trở thành viêm gan mạn tính và có nguy cơ bị xơ gan lúc trưởng thành, thậm chí ung thư gan.
Nhận biết
Thời kỳ trước khi có vàng da thường kéo dài 7-10 ngày với các biểu hiện sốt, chảy nước mũi, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, có thể tiêu chảy, táo bón, đầy bụng; ở trẻ bú mẹ phân có thể bạc màu. Gan có thể to, ấn đau, tức vùng hạ sườn phải, nước tiểu sẫm màu.
Sau đó là thời kỳ xuất hiện vàng da, nước tiểu sẫm màu, niêm mạc mắt vàng. Có thể có chấm, mảng xuất huyết trên da do chức năng gan suy giảm. Thường gan bị to, ấn đau, đau tức vùng hạ sườn phải ở trẻ lớn, có thể gặp lách to (tuy nhiên nếu kích thước gan thu nhỏ thì tiên lượng xấu). Bụng trẻ có thể trướng nhẹ, ăn kém, phân có chất nhầy như mỡ. Thời kỳ này trẻ đỡ sốt. Vàng da giảm dần và hết trong vòng 2-3 tuần kể từ khi xuất hiện bệnh. Các biểu hiện trên giảm dần, trẻ ăn ngon hơn, nước tiểu trong.
Ở trẻ sơ sinh, các biểu hiện bệnh có thể không rõ ràng, đôi khi chỉ xuất hiện vàng da, bú kém. Các bà mẹ thường nghĩ đó là vàng da sinh lý, hoặc không chú ý vì luôn cho trẻ ở trong phòng tối; vì vậy không đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời, gây hậu quả nặng nề như suy gan, xuất huyết não…
Điều trị
Khi trẻ sinh ra nghi ngờ bị viêm gan B, cần cho trẻ đi khám bệnh ngay ở cơ sở y tế có đủ điều kiện xét nghiệm.
Sau khi khám bệnh xác định trẻ bị viêm gan B, cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Trẻ bị viêm gan B cấp cần nằm tại giường, hạn chế tối đa các vận động cơ bắp và hoạt động trí óc cho tới hết thời kỳ vàng da. Tránh gắng sức sau 3-6 tháng tiếp theo. Nên ăn các thứ dễ tiêu hóa, hạn chế mỡ, dầu và tất cả các loại gia vị, không sử dụng các loại nước uống có ga, tăng các loại rau, hoa quả, tinh bột, đường. Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Khi trẻ có các dấu hiệu thuyên giảm bệnh như hết vàng da, nước tiểu trong, ăn ngủ bình thường…, nên khám lại và làm xét nghiệm bilirubin, transaminase hằng tháng trong vòng 6 tháng tại cơ sở y tế, theo dõi các dấu ấn của virus viêm gan (để phòng khả năng diễn biến tới thể mạn tính).
Phòng bệnh
Do vaccin ngừa viêm gan B hiện nay là loại tái tổ hợp (recombinant), có hiệu quả tạo kháng thể bảo vệ và độ an toàn tương đối cao, nên tai biến nặng liên quan đến miễn dịch (sốc phản vệ) hiếm khi xảy ra. Chính vì vậy, đối với trẻ sau khi sinh ra mà không bị viêm gan B thì cần được tiêm phòng vắc-xin mũi 1 trong vòng 24 giờ sau sinh và được tiêm phòng mũi thứ 2 sau một tháng cách mũi 1 và mũi thứ 3 khi trẻ được 2 tháng tuổi.
Khi chích đủ liều, đúng thời gian, khả năng tạo được kháng thể bảo vệ là trên 90%. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hiệu quả chích ngừa càng cao hơn nữa.
Lưu ý
Nếu trẻ đã được bảo vệ bằng huyết thanh và vaccin thì vẫn cho trẻ bú mẹ vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, có nhiều kháng thể giúp trẻ chống được bệnh tật.
Vaccin viêm gan B là vaccin có độ an toàn cao, hầu như không có chống chỉ định nào đặc biệt ngoại trừ biết rõ có hiện tượng quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của vaccin. Đối với trẻ sơ sinh thiếu tháng, suy dinh dưỡng từ trong bào thai, trọng lượng sau sinh dưới 2kg, đang bị sốt cao hoặc có nguy cơ bị các bệnh lý nặng khác thì phải hoãn việc chích ngừa sau vài tháng.
0 nhận xét